Fast 50 throwback: groei in tijden van Covid Kristof Beckers 1 November 2024

Fast 50 throwback: groei in tijden van Covid

Recent verscheen de Deloitte Fast 50 van 2024, wat me deed nadenken over hoe de eerdere Fast 50-alumni het sinds hun moment van glorie hebben gedaan. Als we vier jaar teruggaan, belanden we in 2019. Destijds stond Elysia bovenaan met een indrukwekkende groei van +2858%, en verder prijkten bekende namen als Collibra, Showpad en Silverfin op de lijst. Maar interessanter nog: sinds 2019 heeft de wereld door een klein virus dat onze levens ingrijpend veranderde, een drastische transformatie ondergaan. Het is dus de vraag hoe deze bedrijven met zo veel groeipotentieel omgingen met de onverwachte uitdagingen van de pandemie en of zij die initiële groei hebben weten te behouden.

Om dit scherp in kaart te brengen, voerden we een diepgaande analyse uit met een mix grondig eigen onderzoek, aangevuld met gegevens uit PitchBook. We doken in jaarrekeningen, doorzochten het Belgisch Staatsblad en raadpleegden diverse betrouwbare bronnen om een volledig en helder beeld te schetsen. Waar exacte cijfers ontbraken, maakten we zorgvuldig geïnformeerde inschattingen.

Een groeiend legioen

De pandemie heeft wereldwijd een versnelling in digitalisering teweeggebracht. Voor technologiebedrijven bood dit nieuwe kansen, en de Fast 50-bedrijven wisten hiervan te profiteren. Zo zien we een totale omzetgroei van 117% tot €1.2mld. over de periode 2019 – 2023, dit met een gemiddelde groei van 149%. Hoewel dit minder is dan de +500% groei in de jaren daarvoor, blijft het een sterke prestatie. Ter vergelijking: de gemiddelde omzetgroei voor alle Belgische bedrijven was slechts 24% over dezelfde periode.

Onder de topgroeiers zien we bekende namen zoals Robovision, dat met 623% groeide sinds 2019 – een nog snellere stijging dan de 200% waarmee het bedrijf in 2019 in de Fast 50 stond. Deze cijfers illustreren niet alleen de veerkracht, maar ook de aanhoudende groei van deze Belgische innovators.

Naast omzetgroei, zien we ook dat de tewerkstelling bij onze 50 groeiers enorm is toegenomen met maar liefst 105% tot een 7400. Dit is wat minder dan de omzetgroei maar dit gaan toch om en bij om 3,500 gecreëerde jobs. Weliswaar niet allemaal in België, maar dit blijft een significante impact hebben op onze Belgische economie.

Duurzame groei: cash is king

Duurzame groei is essentieel geworden voor groeibedrijven, vooral omdat Venture Capital-investeringen op een laag pitje staan. Waar eerder omzetgroei het voornaamste doel was, ligt de nadruk nu op winstgevendheid en financiële stabiliteit. Voor bedrijven in de Fast 50-lijst betekende dit een focusverschuiving: in plaats van klakkeloos omzet na te streven, werkten ze aan efficiëntere bedrijfsmodellen en strakker kostenbeheer.

De resultaten spreken boekdelen: de collectieve EBITDA van deze 50 groeibedrijven steeg met maar liefst 359% tot €107m. Dit laat zien dat ze niet alleen groeien, maar ook gericht bouwen aan een gezonde financiële basis. Door te kiezen voor duurzame groei zijn deze bedrijven minder afhankelijk van externe financiering en beter voorbereid op toekomstige onzekerheden.

Winnaars en verliezers

Snelgroeiende, innovatieve bedrijven trekken van nature de aandacht van investeerders en strategische kopers. Sinds 2019 zien we dat het aantal Fast 50-bedrijven dat ondersteuning kreeg van venture capital (VC) of private equity (PE) aanzienlijk is toegenomen: waar in 2019 een 24-tal bedrijven werd gefinancierd door een investeerder, zijn dit er nu 30 – 60% van de lijst. Naast nieuwe bedrijven die externe financiering wisten aan te trekken, waren er ook bestaande bedrijven die extra kapitaal ophaalden om hun groei te versnellen. Dit leidde tot een totale stijging in opgehaald kapitaal van maar liefst 112%. Het feit dat investeerders bereid blijven om geld in deze bedrijven te steken, toont het blijvende vertrouwen in hun groeipotentieel, zelfs in uitdagende economische tijden.

Naast externe investeringen zien we ook een sterke toename in strategische overnames. Liefst 13 bedrijven – ongeveer 26% van de Fast 50-lijst – werden sinds 2019 overgenomen door grotere partijen. Bekende namen zoals Silverfin en Citymesh zijn voorbeelden van succesvolle overnames. Deze exits kunnen een positieve impact hebben, niet alleen voor de oprichters, maar ook voor de bredere industrie. Een mooi voorbeeld hiervan is Intuo: na de verkoop van hun bedrijf besloten de oprichters Henchmen op te richten, een nieuwe onderneming die inmiddels zelf ook succesvol werd verkocht. Zulke exits dragen bij aan de creatie van hele ecosystemen waarin kapitaal en expertise terugvloeien naar nieuwe innovaties en startups. Dit stimuleert een duurzame cyclus die het Belgische technologische en economische landschap versterkt.

Helaas gaat het niet voor elk groeibedrijf even goed. Hoewel velen zich staande weten te houden en hun marktpositie verstevigen, zijn er ook bedrijven die uiteindelijk het hoofd niet boven water konden houden. Vier bedrijven uit de Fast 50 zijn failliet gegaan sinds 2019, waaronder enkele kleinere ondernemingen die moeite hadden om het juiste groeimodel te vinden. De meest opvallende naam op deze lijst is echter Mithra. Het faillissement van Mithra toont aan dat zelfs grotere spelers kwetsbaar kunnen zijn, en dat snelle groei gepaard gaat met risico’s die zorgvuldige financiële en operationele planning vereisen.

Ondernemerschap als groeihefboom voor België, ook in onzekere tijden

De prestaties van de Fast 50-bedrijven bewijzen dat ondernemerschap in België niet alleen een motor is voor economische groei, maar ook voor een veerkrachtige, toekomstgerichte economie. Ondanks de enorme uitdagingen die COVID-19 met zich meebracht, wisten deze Belgische technologiebedrijven te groeien, innoveren en hun winstgevendheid te verhogen. Hun verhalen zijn een bewijs van de kracht van ondernemerschap en technologie als funderingen voor economische stabiliteit.

Een sterk ecosysteem van Venture Capital en Private Equity vormt een essentiële schakel in het succesverhaal van deze bedrijven. Fast 50-bedrijven die worden ondersteund door VC of PE laten opvallend betere groeicijfers zien: hun omzet steeg gemiddeld met 139% (vergeleken met 40% voor bedrijven zonder deze ondersteuning), de personeelsgroei bedroeg 118% (tegenover 15%) en hun winst groeide zelfs met 1093%, in vergelijking met 56% voor de niet-ondersteunde bedrijven. Dit laat zien dat het VC- en PE-ecosysteem niet alleen de groei versnelt, maar ook zorgt voor financiële en operationele discipline.

Naarmate bedrijven groeien en exits realiseren, ontstaat er een netwerk van ervaring, kapitaal en talent dat nieuwe ondernemingen kan inspireren en ondersteunen. Het ondersteunen van ondernemerschap, innovatie en financieel beheer is geen luxe, maar een noodzaak voor een toekomstbestendig België. De Fast 50-bedrijven laten zien dat veerkrachtige ondernemingen niet alleen crises doorstaan, maar ook floreren, nieuwe banen en markten creëren, en de volgende generatie ondernemers inspireren.

Toch moeten we ons ervan bewust zijn dat we het behoud van deze groeiende tech-parels niet als vanzelfsprekend mogen beschouwen. Het feit dat Collibra, een van de bekendste Belgische technologiebedrijven, zijn hoofdkantoor naar Nederland verplaatste, zou een wake-up call moeten zijn. Dit verlies onderstreept dat we het ondernemersecosysteem actief moeten nurturen en ervoor moeten zorgen dat België aantrekkelijk blijft voor zowel bedrijven als investeerders. Helaas lijken politici zich niet altijd bewust van de noodzaak hiervan, en dat kan ons op lange termijn duur komen te staan.

Om België als innovatie hub te versterken, moeten we niet alleen kapitaal en talent ondersteunen, maar ook de regelgeving en fiscale voordelen verbeteren die het land aantrekkelijk maken voor ondernemers die risico durven nemen. Alleen door deze inspanningen kunnen we voorkomen dat meer toonaangevende bedrijven, zoals Collibra, hun vleugels elders uitslaan, en kunnen we een duurzaam ecosysteem behouden dat Belgische bedrijven stimuleert om hier te blijven en internationaal te concurreren.